در دنیای امروز که سرعت، دقت و ایمنی در کار حرف اول را می‌زند، ابزارهای سنتی مانند متر نواری جای خود را به ابزارهای پیشرفته‌تر داده‌اند. متر لیزری یکی از این ابزارهاست که در صنایع مختلف، به‌ویژه در ساخت‌وساز، طراحی داخلی، نقشه‌برداری و معماری، به‌طور گسترده استفاده می‌شود. این دستگاه با بهره‌گیری از فناوری لیزر، اندازه‌گیری دقیق و سریع را بدون نیاز به تماس مستقیم با جسم انجام می‌دهد.
متر لیزری چیست؟
متر لیزری ابزاری دیجیتال و مدرن برای اندازه‌گیری فاصله‌هاست که با استفاده از پرتو لیزر، فاصله‌ی بین نقطه شروع و سطح هدف را محاسبه می‌کند. برخلاف مترهای سنتی که نیاز به تماس فیزیکی دارند، متر لیزری با ارسال یک پالس نوری و دریافت بازتاب آن، فاصله را محاسبه می‌کند.
برد متر لیزری
متر لیزری هم مانند متر سنتی در میزان فاصله قابل اندازه گیری محدودیت دارد، اگر چه اغلب برد بیشتری نسبت به متر سنتی دارد. برد متر لیزری در مدل های مختلف خیلی متفاوت است. مدل های ساده تر معمولا بردی در حدود ۲۰ متر دارند؛ در حالی که مدل های پیشرفته می توانند تا فاصله حدود ۲۵۰ متر را اندازه گیری نمایند. بیشتر مدل های موجود در بازار بردی در حدود ۳۰ تا ۹۰ متر دارند.
اگر قصد دارید برای کارهای ساده و روزمره دور و بر منزل و یا محل کارتان از متر لیزریث استفاده نمایید، بک متر لیزری ساده با برد ۲۰ متر برای کارتان کاملا مناسب به نظر می رسد. برای اندازه گیری فضاهای بزرگتر تا ۸۰۰ متر مربع با زوایا و یا اتاق های زیاد به یک متر میان رده نیاز خواهید داشت و پیمانکاران ساختمانی، راه سازی و عمرانی باید متر لیزری با رنج بالا تهیه کنند تا بتوانند فضاهایی به اندازه یک زمین فوتبال یا بزرگتر را اندازه گیری نمایند
دقت متر لیزری
متر لیزری به طور کلی بسیار دقیق است. در این ابزار با دقت خاصی از قدرت عدسی ها و لیزر کمک گرفته شده و در هر بار محاسبه، فاصله نقطه الف و ب با مقایسه زمان لازم برای رفت و برگشت اشعه لیزرمشخص می گردد. دقت نهایی بستگی به کاربر دارد که تا چه اندازه لیزر را درست جانمایی کند و ثابت نگاه دارد. اگر به اندازه گیری های چندگانه نیاز دارید، خیلی مهم است که ابزار را کاملا ثابت نگاه دارید و یا از پایه نگهدارنده استفاده کنید.
بیشتر مدل های متر لیزری اندازه گیری دقیق با میزان خطای تا ۱.۵ میلیمتر دارند. بعضی مدل ها دقیق تر هستند و دقت اندازه گیری را به ۱ میلیمتر رسانده اند. از طرف دیگر مدل های خیلی ارزان دقت بالایی ندارند و گاهی تا ۶ میلیمتر خطای اندازه گیری در آن ها دیده شده است.
مدل های ارزان قیمت و کم دقت برای کارهای عمومی و اندازه گیری های ساده روزمره مناسب هستند. برای کارهایی مانند نقاشی ساختمان، کاشیکاری، یا فنس کشی که به دقت بالا نیازی نباشد هم انتخاب خوبی هستند.
مدل های رنج متوسط و متر لیزری های رایج بازار برای کارهایی مانند نجاری، کابینت سازی، ساختمان سازی و محوطه سازی ایده آل هستند.
باتری متر لیزری و طول عمر آن
عموما متر لیزری با باتری قابل تعویض یا قابل شارژ ارائه می شوند. طول عمر باتری متر لیزری ارتباط مستقیم با میزان و نوع استفاده از آن دارد. باتری بیشتر دستگاه ها معمولا در فواصل ۲ تا ۴ ساعته استفاده مداوم نیاز به شارژ یا تعویض دارند. بنا بر این همراه داشتن یک باتری اضافه و خاموش کردن دستگاه هنگامی که از آن استفاده نمی کنید هوشمندانه به نظر می رسد. برخی از مترهای لیزری برای افزایش عمر باتری از سیستم خاموش شدن خودکار بهره می برند.
حافظه متر لیزری
بیشتر مدل های متر لیزری اندازه گیری ها را تا چند مرحله ذخیره می کنند تا کاربر مجبور به توقف کار و نوشتن اندازه ها نباشد. اغلب مدل ها تا چند اندازه آخر را ذخیره می نمایند. اگر برای محاسبات سخت و پیچیده به دنبال متر لیزری هستید می توانید دستگاهی را انتخاب نمایید که محاسبات چندگانه را ذخیره می کنند؛ ولی برای محاسبات و اندازه گیری های کوچک به حافظه دستگاه اهمیتی ندارد.
چرا اندازه گیری متر لیزری بهتر از متر دستی است؟
در حالت کلی، ابزارهایی که برای اندازه‌گیری از لیزر استفاده می‌کنند مزایای بیشتری دارند که شامل:
• استفاده راحت از آنها
• عملکرد اندازه‌گیری سریع
• دقت بالا و تطبییق پذیری
• امکان استفاده توسط یک شخص بدون نیاز به کمک دیگران
• ایمنی بالا (مترهای دستی ممکن است به یک باره از مکانی که به آن تکیه داد‌ه شد‌ه‌اند رها شوند یا به سرعت بستـه شوند. به همین دلیل این امکان وجود دارد که انگشت شما آسیب ببیند. همچنین پرتو متر لـیزری قابلیت این را دارد که به نقاط غیر قابل دسترس برسد. ناگفته نماند که این نقاط می‌تواند سازه‌های بلند و خطرناک باشند.
تنظیمات متر لیزری
قبل از شروع فرآیند اندازه‌گیری لازم است تنظیمات ابزار را بررسی کنید؛ زیرا در غیر این صورت اندازه‌گیری‌های شما دقیق نخواهد بود. ابتدا واحد اندازه‌گیری مورد نظرتان را از بین گزینه‌های متر، فوت یا اینچ انتخاب کنید. می‌توانید واحدها را در حین اندازه‌گیری یا حتی پس از آن هم تغییر دهید. بنابراین اگر بعدا خواستید واحد دیگری را انتخاب کنید، جای نگرانی نیست. علاوه بر این لازم است مشخص کنید که از کدام قسمت متر لیزری می‌خواهید اندازه‌گیری را شروع کنید. لبه های بالایی یا پایینی دستگاه می توانند به عنوان نقطه شروع اندازه‌گیری یا اصطلاحا نقطه مرجع انتخاب شوند. اگر در طول شب یا در محوطه‌ای تاریک مشغول کار هستید، شاید لازم باشد لامپ پشتی دستگاه را روشن کنید. حتی می‌توانید ابزار را در حالت اندازه‌گیری پیوسته قرار دهید تا با جابجایی دستگاه فواصل را در نقاط مختلف اندازه‌گیری کنید. همچنین متر لیزری می‌تواند مقادیر حداقل و حداکثر را نیز ثبت کند.
نحوه عملکرد متر لیزری
فرآیند کار متر لیزری به صورت زیر است:
1. ارسال پرتو لیزر: دستگاه یک پرتوی لیزر به سمت هدف مورد نظر ارسال می‌کند.
2. بازتاب نور از سطح: پرتو برخورد کرده و به دستگاه باز می‌گردد.
3. محاسبه زمان رفت و برگشت: دستگاه مدت زمان بین ارسال و دریافت پرتو را اندازه‌گیری می‌کند
4. محاسبه فاصله: با استفاده از فرمول فیزیکی (سرعت نور × زمان رفت و برگشت ÷ ۲)، فاصله دقیق به‌دست می‌آید.
مزایای استفاده از متر لیزری
دقت بالا: خطای بسیار پایین در حد میلیمتر.
سرعت اندازه‌گیری: بسیار سریع‌تر از مترهای دستی.
ایمنی بیشتر: بدون نیاز به بالا رفتن یا دسترسی سخت.
کاربری آسان: فقط با یک کلیک، فاصله اندازه‌گیری می‌شود.
قابلیت اندازه‌گیری غیرتماسی: مناسب برای فواصل دور یا نقاط خطرناک.
ویژگی‌های هوشمند: برخی مدل‌ها امکان محاسبه مساحت، حجم، ارتفاع غیرمستقیم و ذخیره اطلاعات را دارند.
کاربردهای متر لیزری
- ساختمان‌سازی و معماری
- طراحی داخلی و دکوراسیون
- برق‌کشی و لوله‌کشی
- انبارداری و مدیریت فضا
- بازرسی فنی و ایمنی صنعتی
نکات مهم هنگام خرید متر لیزری
1. برد اندازه‌گیری: بسته به نیاز، برد از ۲۰ متر تا ۲۵۰ متر متفاوت است.
2. دقت دستگاه: دقت در حدود ±۱ تا ±۲ میلیمتر معمول است.
3. میزان مقاومت: توجه به ضدآب یا ضدگردوغبار بودن (IP rating).
4. صفحه نمایش: ترجیحاً با نور پس‌زمینه و خوانا.
5. امکانات اضافی: مانند اندازه‌گیری غیرمستقیم (با فیثاغورث)، محاسبه حجم و مساحت، حافظه داخلی یا بلوتوث.
محدودیت‌ها و نکات ایمنی
- در نور شدید خورشید ممکن است کارایی لیزر کاهش یابد.
- سطوح بسیار براق یا شفاف می‌توانند بازتاب لیزر را مختل کنند.
- ️ هرگز نور لیزر را مستقیم به چشم خود یا دیگران نتابانید.
نتیجه‌گیری
متر لیزری یکی از ابزارهای هوشمند و کاربردی در حوزه اندازه‌گیری مدرن است که با دقت بالا، سرعت عملکرد و سهولت استفاده، انقلابی در فرایندهای اندازه‌گیری ایجاد کرده است. انتخاب درست متر لیزری متناسب با نوع کار، می‌تواند راندمان کاری را افزایش و خطاهای انسانی را به حداقل برساند.